Elke week vertelt Antwerps stadsgids en BeroepsBelg Tanguy Ottomer een weetje over Antwerpen. In april gaan alle weetjes over fonteinen.
Een van de leuzes van de stadsgids is namelijk: ‘Geef elk plein een fontein’. Ottomer pleit dus voor meer fonteinen in het Antwerpse straatbeeld. Alle ‘Wist je dat’-jes vind je hier terug.
“Iedereen die ooit bij mij een rondleiding heeft gevolgd, weet: ik ben een bijzonder grote fan van fonteinen”, steekt stadsgids Tanguy Ottomer van wal. “Voor een stad aan de stroom, heeft Antwerpen veel te weinig water. We leven met onze rug naar het water, terwijl zoveel pleinen een mooie fontein verdienen.”
Daarom doet Ottomer een oproep aan het stadsbestuur: breng meer fonteinen in het Antwerpse straatbeeld. Als eerste wil hij een prachtige fontein, die nu op de Jan Van Rijswijcklaan staat , terugbrengen naar het stadscentrum. ( lees meer over deze fontein verder in het artikel ) “In de jaren ‘50 en ‘60 zijn de Leien heraangelegd voor Koning Auto. Voorheen waren er prachtige pleintjes met fonteinen, zoals voor de Nationale Bank. Die fontein werd verplaatst naar de Jan Van Rijswijcklaan, maar volgens mij verdient deze fontein een betere plek.”
“Volgens een poll op Instagram, willen de meesten deze fontein naar het Operaplein brengen. Dat zou inderdaad een perfecte plek zijn: de fontein verhuist terug naar de Leien, en het grote, stenen plein krijgt dan wat extra grandeur. Een fontein geeft het gevoel van rust en rijkdom, kinderen kunnen er spelen bij mooi weer,… Water geeft een bruisend karakter aan een plein in een stad.”
(lees verder onder de foto)
Poll
“Aan het Operaplein is de ondergrond jammer genoeg niet geschikt om er een fontein te zetten”, reageert schepen voor Openbaar Domein Erica Caluwaerts (Open Vld). “Maar ik wil heel graag een waterpartij op de Groenplaats. Dat wordt momenteel onderzocht. Ook daar is dat jammer genoeg geen evidentie, gezien we een ondergrondse installatie nodig hebben en er een ondergrondse parking is. Maar ik geef niet op: ik maak er mijn missie van om meer blauw in het openbaar domein te krijgen.” Wist je dat … de Brabofontein destijds nogal wat opschudding veroorzaakte?
De Brabofontein is een van de bekendste fonteinen van Antwerpen en een must-see voor toeristen. Maar wist je dat destijds niet iedereen blij was met hoe Brabo werd afgebeeld?
Iedereen kent wel de bekende fontein op de Grote Markt, waarop Brabo staat afgebeeld. De Antwerpse held hakte volgens de legende het hand van reus Druon Antigoon eraf, omdat de reus hetzelfde deed bij onwillige tolbetalers. Brabo wierp het reuzenhand in de Schelde: de naam Antwerpen zou volgens de legende van ‘hand werpen’ komen.
In 1887 ontwierp Antwerps kunstenaar Jef Lambeaux een standbeeld voor Brabo, dat op de Grote Markt terecht zou komen, vlak voor het stadhuis. Lambeaux was nogal een ‘enfant terrible’: hij liep niet altijd mooi in het rijtje. Hij wilde Brabo immers niet in een kostuum van het Romeinse leger steken, wat destijds gangbaar was.
Lambeaux vond dat gedateerd, en ging voor het meest tijdloze kostuum dat je kan bedenken: een adamskostuum. Zo ontwierp Lambeaux de enige naakte Brabo in Antwerpen. Daarbij staat Brabo op drie schepen waaronder blote zeenymfen liggen: zeer gewaagd voor 1887. Het beeld zorgde dan ook voor enige opschudding, omdat er blote borsten op de Grote Markt te zien waren en omdat Brabo met zijn blote poep naar het stadhuis staat.
Verder bevat het beeld van Brabo enorm veel details: hij staat op een kasteel met op elke hoek een handje, en het lijk van de reus ligt nog op de rotsen. Zijn kop met lange baard hangt met de haren vast aan het kasteel waar Brabo opstaat. Ik durf te wedden dat Antwerpenaren die al 100 keer op het terras van Den Engel hebben gezeten, die details nog nooit hebben gezien.
(lees verder onder de foto) Wist je dat … een van de mooiste Antwerpse fonteinen op de Jan Van Rijswijcklaan staat?
‘De kikkertjes’, zo noemt Tanguy Ottomer zijn favoriete fontein liefkozend. Maar wist je dat een van de mooiste fonteinen van ’t stad niet in het centrum staat?
Bloemperkjes, gras, palmbomen, mooie beeldhouwwerken en zelfs een fontein: de Nationale Bank had vroeger een prachtige voortuin. De fontein waarover we het hebben, werd destijds ingehuldigd voor de bank in 1886. Samen met de twee beelden ‘Samson die de leeuw verslaat’ en ‘De brullende leeuwen’ maakte deze partij een eervolle entrée voor de Nationale Bank, omringd door verschillende bassins waarin kikkertjes water spuwen. Een majestueus gebouw moest dan ook een ditto plantsoen hebben.
In de jaren ’30 werd de hele beeldengroep weggehaald. De Leien moesten er immers aangelegd worden, want koning auto was ingetreden. Maar je kan Samson, de brullende leeuwen en de fontein vandaag de dag nog steeds terugvinden op de Jan Van Rijswijcklaan, voor Antwerp Expo. Niet de grandeur die deze beelden verdienen: zouden ze niet prachtig staan op het vernieuwde Operaplein?
(lees verder onder de foto) Wist je dat … fontein Lambermont dit jaar 120 jaar bestaat?
Op de Lambermontplaats in Antwerpen staat een fontein met standbeeld van Auguste Lambermont, voormalig minister van Staat. Wist je dat het monument er dit jaar exact 120 jaar staat?
1863 was een zeer belangrijk jaar in de geschiedenis van Antwerpen. Ten eerste werd toen de Elixir d’Anvers uitgevonden, maar misschien nog belangrijker: de Schelde werd dat jaar tolvrij gemaakt. Tot dan betaalden we tol aan de Nederlanders, maar voor een bedrag van 36.278.566 frank was de Schelde van ons. Vanaf toen begon de stad Antwerpen te ‘boomen’, want de haven bracht weer serieus wat inkomsten op. Heel het Zuid werd door de economische welvaart heraangelegd, dat gebeurde in een sterpatroon. Dat kan je op de Lambermontplaats goed zien, want er komen vier straten op uit.
Het was minister Auguste Lambermont die destijds veel werk verricht had om de Schelde tolvrij te maken. Minister Lambermont stierf in 1905: in 1912 werd in Antwerpen een plein naar hem genoemd, met bijhorend monument. In de beeldengroep wordt Lambermont zelf afgebeeld, maar ook enkele symbolische personen die staan voor vooruitgang, handel, wetenschap, natuur en industrie, naast enkele symbolen die verwijzen naar een aantal belangrijke Belgische politieke gebeurtenissen die plaatsvonden tijdens de legislatuur van Lambermont. Centraal in de grote vijver wordt de boeg van een schip uitgebeeld, waar water tegen spuit alsof het schip aan het varen is.
(lees verder onder de foto) Wist je dat … het monument voor Peter Benoit oorspronkelijk in het stadscentrum stond?
In het Harmoniepark aan de Mechelsesteenweg vind je sinds 1951 een fontein in art deco ter ere van componist
Peter Benoit. Maar wist je dat de fontein, van de hand van de Antwerpse architect Henry Van de Velde, vroeger ergens helemaal anders stond?
We spoelen terug naar de achttiende eeuw. De West-Vlaamse componist Peter Benoit, geboren op 17 augustus 1834 in Harelbeke, maakt naam door te ijveren voor een cultuurleven in het Vlaams. Destijds had het Frans nog de bovenhand. Scholen, straten en pleinen werden in de loop der jaren naar Benoit vernoemd, en hij kreeg in Antwerpen ook een fontein: die stond op de Frankrijklei voor het operagebouw.
Omdat koning auto zijn intrede deed en de Leien heraangelegd werden, verhuisde de fontein in 1951 naar het Harmoniepark. In eender welk ander land zou zo’n prachtige fontein een prominente plaats in het centrum krijgen, nu wordt hij min of meer weggestopt in een park. De fontein werd de laatste jaren gerestaureerd en er stroomt ook weer water rond, maar ik ben grote voorstander om het beeld terug te brengen naar het stadscentrum.