Antwerpen Antwerpen kent de jongste jaren een opvallende opmars van ondernemingen die met nieuwe medische technologie uitpakken.
Van apps om je gezondheid te screenen tot corona-thuismonitoring of slimme vragenlijsten voor een doktersbezoek. Intussen zijn er al 55 healthtech-ondernemingen in de stad, zowat het dubbele van goed vijf jaar geleden. “Met zijn vele ziekenhuizen, Tropisch Instituut en vaccinonderzoekscentrum is Antwerpen een ideale biotoop voor medische ondernemers”, zegt schepen van Economie en Innovatie Erica Caluwaerts (Open Vld).
Steven Vankerckhoven
De technologische ontwikkelingen evolueren met een rotvaart en ook de gezondheidssector volgt dat spoor al jaren. Naast de talloze medische apps voor de smartphone – de ene al wat wetenschappelijker dan de andere – komen er ook steeds meer nieuwe bedrijfjes die innovatieve oplossingen voor gezondheidsproblemen bedenken. “Healthtech zit in de hele wereld in de lift, ook bij ons”, zegt Piet Verhoeve, directeur innovatie van het recent opgerichte netwerk flanders.healtTech, dat Vlaanderen aan de kop van het peloton wil houden. Hij ziet overal in ons land nieuwe toepassingen voor gepersonaliseerde en digitale geneeskunde de kop opsteken.
Maar waar Leuven en Gent al langer topregio’s zijn, valt vooral in Antwerpen de recente groei op. Er zijn nu 55 healthtech-ondernemingen en er blijven er bijkomen. Dries Hens, een Waaslander die in Antwerpen woont en in Leuven het bedrijf voor medische data Lynxcare mee uit de grond heeft gestampt, bevestigt die inhaalbeweging. “Er wordt in Antwerpen veel geïnvesteerd in healthtech en dan zie je dat die sector ook succesvoller wordt. Antwerpen biedt natuurlijk veel opportuniteiten. Rond zijn grote ziekenhuisnetwerken kan je een goede healthtech-scene bouwen en de stad ondersteunt ze ook.”
Stedelijke subsidies
“Het is een van de economische domeinen waar we al jaren een focus op hebben”, zegt schepen van Economie en Innovatie Erica Caluwaerts (Open Vld). Dat moet binnenkort resulteren in een eerste Antwerpse visienota specifiek voor de sector van medische technologie, net zoals de stad er al eerder heeft opgesteld voor circulaire economie en voor de modewereld. “In België zijn de medische opleidingen en het zorgsysteem al wereldtop.
Maar Antwerpen heeft nog een streepje voor met zijn belangrijke instellingen zoals het Instituut voor Tropische Geneeskunde, bijna dertig ziekenhuiscampussen, zijn universiteit en vaccinonderzoekscentrum Vaccinopolis. Uit die omgevingen komen vaak heel sterke medische ideeën, maar het is een grote stap om die naar de praktijk om te zetten. Wij kijken als stad hoe we daarbij kunnen helpen en begeleiden.”
Daar horen ook subsidies bij. Bedrijven kunnen tot 150.000 euro krijgen voor de versnelde ontwikkeling van slimme technologieën die de gezondheid van de inwoners moeten verbeteren. “Rond Covid-19 hebben we een oproep gelanceerd waarvoor 120 projecten een aanvraag indienden. Een tiental ervan hebben we financieel gesteund”, zegt Caluwaerts.
Zo kreeg Byteflies een bedrag van 120.000 euro voor een telemonitoringsysteem om coronapatiënten met milde symptomen thuis op te volgen. Zij kregen een doosje mee met alle materiaal om temperatuur, hartslag, zuurstofsaturatie en ademhaling te registreren. Met een app op de smartphone konden ze die gegevens doorsturen naar het ziekenhuis, dat bij afwijkende waarden meteen actie kon ondernemen. Byteflies wil het systeem uitbreiden naar andere ziektes en ermee naar het buitenland trekken. Een ambitie die de meeste healthtech-bedrijven koesteren.
Coronabooster
Corona gaf de hele sector van de healthtech een boosterprik, zegt Dries Hens. “De pandemie heeft de implementatie van nieuwe medische technologieën versneld. Artsen en ziekenhuizen blijven er sindsdien ook voor open staan, omdat het de efficiëntie voor henzelf en voor de patiënten verbetert. Ook op ons bedrijf Lynxcare, dat klinische data voor ziekenhuizen overzichtelijker maakt, had het grote impact. Het was de eerste keer dat iedereen elke dag medische statistieken op het nieuws zag en de ziekenhuizen kregen het inzicht om beter met hun data om te gaan. We zijn nu met 35 werknemers en blijven hard groeien.”
BINGLI: de vragenlijst die patiënt en dokter helpt
‘Het slimste medische interview van de planeet’, zo omschrijft Bingli zichzelf op zijn website. Voorafgaand aan een consultatie legt een chatrobot de patiënt thuis een digitale vragenlijst voor die zowel hem als de arts moet voorthelpen.
“Het gaat om de vragen die de arts in een echt gesprek zou stellen”, legt mede-oprichter Tom Van De putte uit. “Zo kan de patiënt er thuis al over nadenken en bij het doktersbezoek kwalitatievere antwoorden geven. De arts krijgt de samenvatting van die vragenlijst en heeft zo meteen een goed zicht op wat het zou kunnen zijn. We koppelen er ook mogelijke diagnoses aan vast. Maar de beslissing blijft bij de arts zelf liggen.”
Bingli kreeg van de stad Antwerpen een subsidie specifiek voor de pandemie. “Met extra vragen konden we meteen de risicofactoren voor een ernstigere vorm van Covid-19 bepalen. Er werd een score aan gekoppeld die aangaf of patiënten via een videoconsultatie konden worden geholpen, naar de wachtzaal moesten komen of naar spoed gaan. We kunnen ons algoritme aanpassen aan de noden van het moment en coveren alle ziektedomeinen, of het nu voor huisartsen, specialisten of psychiaters is.”
Bingli, gestart in 2017, telt intussen elf personeelsleden en werkt samen met een duizendtal huisartsen en zestien ziekenhuizen.
SALVUS HEALTH: screen je gezondheid in de apotheek
In een hoekje van de apotheek meet je zelf je bloeddruk, hartritme en overgewicht. Die gegevens sla je op in je eigen app en als je wilt, deel je ze met je arts. Dat is in een notendop wat Salvus Health nu al in 21 apotheken in de provincie Antwerpen aanbiedt.
Een goed beeld krijgen van je gezondheid door even de apotheek binnen te springen, dat is wat Salvus Health belooft. “Je doet alles zelf op de ingerichte plek met meetinstrumenten”, zegt mede-oprichter Philip Van den Bergh. “We willen hiermee mensen die anders nooit zulke metingen laten doen, sensibiliseren om zelf hun gezondheid op te volgen.”
Wie geregeld in de apotheek passeert, kan zijn gezondheid over langere tijd screenen en die gegevens delen met medisch personeel. Salvus Health wil aan zijn systeem ook risico-inschattingen voor diabetes en hartfalen toevoegen.
De apotheken, nu al vijftig in totaal, spelen met hun figuurlijk lage drempel een centrale rol. “Zij kunnen ook extra begeleiding aanbieden, al is het niet de bedoeling dat zij de rol van huisarts overnemen. Maar met hun kennis van medicatie en aandoeningen hebben zij wel een meerwaarde.”
Voor Salvus Health, dat in 2020 werd opgericht en vijf personeelsleden telt, was Antwerpen als opstartplaats geen bewuste strategische keuze. “Maar eens we hier gevestigd waren, hebben we veel gehad aan het ecosysteem hier. Niet alleen aan de financiële steun van de stad, er hangt ook een toffe vibe en we hebben veel goede contacten met andere spelers in de healthtech.”